Gluten Nedir? Glutensiz Gıdalar Nelerdir?

Gelişen teknoloji, insan sayısının artması ve besin üretim tekniklerinde olan değişikliklerle besinlerin vücuda etkileri de araştırma konusu olmuştur.

Son zamanlarda bu konuda en çok araştırılan besinlerden olan gluten tahıllarda bulunan proteinlere verilen isim olarak tanımlanabilir. Buğdayın proteinlerinin %80-85’ini gluten oluşturmaktadır.

Glutenin besinlerin yapısı üzerine de etkisi vardır. Gluten ekmeğin ağsı yapısından sorumludur. Ekmeğin kabarması gluten olmadığında oluşamaz ve ekmek mayalanmaz. Aynı zamanda ekmeğin gözenekli yapısının oluşmasına da katkısı vardır.

Glutensiz Beslenme Nedir?

Gluten sindirimi kolay olan bir proteindir. Bazı insanlarda hassasiyet yaratabilir ve sindirilemeyebilir. Şişkinlik, hazımsızlık, baş ağrısı ve gaz şikayetleri gibi sorunlara yol açabilir. Gluten bazı insanlarda sindirilememektedir. Buna gluten enteropatisi (çölyak hastalığı) denilmektedir. Bu kişilerin glütenden uzak durması gerekmektedir.

Glutensiz beslenme planında uzak durulması gerekenler gıdalar:

Buğday, arpa, çavdar veya yulaf unlarından hazırlanan ekmek, makarna ve benzeri gıdalardan uzak durmaları gerekmektedir. Sosis, salam, hazır çorbalar gibi gıdalarında içeriğine dikkat etmek gerekmektedir.

Glutensiz Gıdalar Nelerdir?

• Taze meyve ve sebzeler
• Kuru fasulye, nohut, mercimek, soya fasulyesi, barbunya gibi bakliyat çeşitleri
• Fındık, ceviz, badem gibi işlenmemiş kabuklu kuruyemişler
• Süt, peynir, yoğurt, kefir, ayran gibi az yağlı süt ve süt ürünleri
• Yumurta, tavuk, kırmızı et, hindi eti, balık ve diğer deniz ürünleri gibi protein kaynakları
• Patates, mısır, pirinç, karabuğday, kinoa, teff, keten ve chia tohumu gibi tahıl grubunda yer alan besinler
• Mısır, soya, pirinç, patates ve fasulyeden yapılmış glutensiz unlar
• Mısır nişastası ve patates nişastası
• Tüm katı ve sıvı yağlar
• Toz şeker, beyaz şeker ve esmer şeker

Gluten İntoleransı

Çölyak hastalığı olmayıp bu kişilerde gluten’e tüketen kişilerin mide barsak şikayetleri olmasıdır. Testlerde belli olmaz deneme yanılma yöntemiyle tespit edilebilir.

Gluten İntonleransının Belirtileri

Karın ağrısı, ishal, kabızlık, bulantı, kusma, baş ağrısı, yorgunluk hali ve kilo kaybı gluten içeren besinlerin tüketimi sonrasında en sık yaşanan sağlık sorunları arasındadır. Bu şikayetleri olan hastaların gluten olmayacak şekilde beslenmesi gerekmektedir.

Glutensiz Beslenmenin Zararları Var Mıdır?

Gluten en çok B vitamini zengini ekmekte bulunur, glütensiz beslenmede ekmek diyetten çıkarılır ve B vitamini eksiklikleri gözükür. B vitaminlerinin yetersizliğinde unutkanlık, yorgunluk ve halsizlik hali çok sık görülebilir. Ekmekte yoğun lif bulunur sindirim sisteminin iyi çalışması için faydası vardır. Bundan dolayı diyete glutensiz ekmek, karabuğday, kinoa ve keten tohumu gibi tahıl çeşitler eklenebilir.